คอลัมน์ Sustainable together สัปดาห์นี้ ได้มีโอกาสร่วมคณะไปกับ บริษัท ปตท.น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) หรือ OR ที่มณฑลกวางตุ้ง สาธารณรัฐประชาชนจีน เพื่อดูความก้าวหน้าของจีน ในบริบทโมเดลพลังงาน Green+(กรีนพลัส) ผสานโซลาร์–ประมง เพื่อเปลี่ยนโรงไฟฟ้าให้เป็นแหล่งทำกิน จุดประกายพลังงานสะอาด ที่เป็นมากกว่าเรื่องพลังงาน
โดย Huaneng Shantou Power Plant หนึ่งในบริษัทพลังงานภายใต้ China Huaneng Group ผู้ผลิตไฟฟ้ารายใหญ่ลำดับ 2 ของจีน และอันดับ 2 ของโลก ได้จัดโครงการพลังงานสะอาดด้วยโมเดล Green+(กรีนพลัส) ที่ทำให้พลังงาน ไม่ใช่เพียงเพื่อการผลิตไฟฟ้า แต่ยังได้สอดใส่นวัตกรรม เพื่อให้เป็นฐานรายได้ใหม่ของชุมชนโดยรอบ
ตัวอย่างที่เห็นภาพชัดที่สุด คือ Huaneng Shantou Guihu Photovoltaic Project โซลาร์ฟาร์มบนผิวน้ำขนาดมหึมา ในตำบลกุ้ยหู เมืองซัวเถา ซึ่งเป็นโครงการที่ใหญ่ที่สุดในมณฑลกวางตุ้ง โดยแผงโซลาร์บนพื้นที่ 500 ไร่ ถูกติดตั้งอยู่บนโครงสร้างเสาเหนือผิวน้ำอย่างเป็นระเบียบ สิ่งที่ซ่อนอยู่ด้านล่าง คือบ่อปลาและบ่อกุ้งของชาวบ้านในเมืองที่ยังทำประมงได้ตามปกติ
การติดตั้งแผงโซลาร์แบบนี้ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะต่อการประมงอย่างชัดเจน แผงโซลาร์จะทำหน้าที่เสมือนร่มเงาธรรมชาติ ช่วยลดอุณหภูมิน้ำ ลดการระเหยของน้ำทำให้ระบบนิเวศในบ่อน้ำมีความเสถียรมากขึ้น ส่งผลให้สัตว์น้ำเติบโตได้ดี มีอัตราการมีชีวิตรอดสูงกว่าเดิม
ขณะที่วิถีชีวิตของชุมชนก็เดินหน้าต่อได้อย่างกลมกลืน ชาวบ้านยังทำอาชีพประมง ได้เต็มรูปแบบโดยไม่ต้องเสียพื้นที่หรือปรับตัวมากนัก แต่กลับได้ประโยชน์เพิ่มเติม ทั้งจากคุณภาพน้ำที่เหมาะสมต่อการเพาะเลี้ยง และรายได้จากการให้เช่าพื้นที่ผิวน้ำที่ติดตั้งโซลาร์ฟาร์มช่วยเสริมรายได้ให้ครัวเรือน
โมเดลนี้ถูกเรียกว่า Green+Fishing ที่เป็นหนึ่งในชุดแนวคิด Green+(กรีนพลัส) ที่จีนกำลังผลักดันให้พลังงานสะอาด “สร้างคุณค่ามากกว่าการผลิตไฟฟ้า” โดยมองว่าพื้นที่พลังงานหนึ่งแห่ง ควรแตกแขนงประโยชน์ได้หลายมิติ ตั้งแต่ Green+ Agriculture การใช้พลังงานสะอาด สนับสนุนการเกษตรยุคใหม่ ไปจนถึง Green+Tourism การต่อยอดเป็นแหล่งท่องเที่ยว เชิงเรียนรู้ด้านพลังงานและสิ่งแวดล้อม
หัวใจของโมเดลกรีนพลัส คือการทำให้พลังงานสะอาด ตอบโจทย์ชีวิตผู้คนโดยตรง เป็นประโยชน์ที่จับต้องได้ ไม่ใช่แค่ตัวเลขที่ถูกรายงานในแผ่นกระดาษ แต่เป็นการยกระดับคุณภาพชีวิต เปลี่ยนแปลงของคนรอบๆชุมชนได้จริง
บริษัท China Huaneng Group หนึ่งในห้ากลุ่มผู้ผลิตไฟฟ้ารายใหญ่ที่สุดของจีน ที่มีสัดส่วนพลังงานสะอาดกว่า 49% จึงถูกมองว่าเป็นผู้นำในการพลิกภาพจำโรงไฟฟ้ายุคใหม่ให้กลายเป็น “โครงสร้างเศรษฐกิจสีเขียว” ที่ชุมชนและพลังงานเติบโตไปพร้อมกันอย่างสมดุล
ภาพแผงโซลาร์บนผืนน้ำที่อยู่ร่วมกับชุมชนประมง ไม่เพียงเป็นความสำเร็จของจีน แต่ยังเป็นแรงบันดาลใจให้ประเทศไทย ว่าเราก็สามารถพัฒนาพลังงานสะอาดในแบบที่เหมาะกับภูมิประเทศ วิถีชีวิต และจุดแข็งของชุมชนไทยได้เช่นกัน รวมทั้งสะท้อนว่าความยั่งยืนไม่ใช่เพียงเรื่องสิ่งแวดล้อม แต่คือการคิดอย่างรอบด้าน ตั้งแต่คิดถึงชุมชน คิดถึงรายได้ คิดถึงทรัพยากร คิดถึงคุณภาพชีวิตไปจนถึงคิดถึงอนาคต ที่ทุกฝ่ายเติบโตไปด้วยกันได้อย่างแท้จริง!
อ่าน "คอลัมน์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ" ทั้งหมดที่นี่
